Là cha mẹ mới có con, chắc hẳn quý vị có nhiều câu hỏi muốn biết về trẻ sơ sanh. Dưới đây là một số đặc điểm thể chất thông thường và hành vi của trẻ nhỏ mà quý vị cần lưu ý ngay sau khi sinh.

Chu kỳ ngủ và thức: Những giờ đầu mới được sinh ra, trẻ sơ sinh rất năng động và tỉnh thức. Kế đó trẻ sẽ ngủ li bì trong 12-24 giờ. Con quý vị sẽ ngủ 16-20 giờ một ngày, và không theo giờ giấc nhất định nào. Trẻ thường thức vào ban đêm để bú.

Đầu: Đầu trẻ có thể trông lớn và méo mó trong quá trình sinh đẻ. Điều này sẽ dần tự điều chỉnh trong khoảng một tuần. Trẻ có hai thóp mềm trên đầu. Hai thóp này sẽ dần đóng lại và không cần chăm sóc đặc biệt nào.

Mắt: Trẻ nhìn thấy tốt nhất ở khoảng cách 8-10 insơ (20-25 cm). Màu mắt trẻ thay đổi đến màu mắt bình thường sau này khi em được 6-12 tháng. Điều bình thường là mắt trẻ có bị sưng lên, có những chấm đỏ trong lòng trắng hay trông như bị lé. Những dấu hiệu này hầu hết sẽ biến mất.

Vú và bộ phận sinh dục: Vú và bộ phận sinh dục của trẻ trông như bị phồng lên nhưng đây vẫn là điều bình thường. Điều này sẽ dần biến mất. Vú trẻ có thể tiết ra một chút chất lỏng trông như sữa và cũng sẽ dần không còn. Đối với trẻ gái sơ sinh, thì vẫn là bình thường nếu có một chút nhuốm máu và nước nhày ở âm đạo trong vài ngày đầu mới sinh.

Da: Hai môi và vùng trong miệng thường có màu hồng.

• Nếu quý vị thấy có bất cứ màu xanh nào chung quanh miệng trẻ và trẻ không tỉnh táo hay không có đáp ứng gì đối với quý vị.

• Nếu da trẻ bị phồng lên và có chứa nước hay mủ, gọi bác sĩ của trẻ để khám bệnh nhiễm, nhất là nếu trẻ bị ho, sốt hay biếng ăn. Những dấu hiệu về da sau đây có thể xảy ra và thường biến mất mà không cần chửa trị:

• Các vệt da đỏ thấy trên mí mắt, trán hay sau cổ.

• Các đốm xám hơi xanh tìm thấy trên lưng và mông thường biến mất dần

trong thời kỳ nhiều tháng hay năm.

• Các nốt phồng trắng, nhỏ không phải là chỗ da phồng trên nền màu đỏ. Các nốt này không cần thoa kem hay thuốc.

• Các mụn trắng nhỏ xuất hiện trên mặt. Đừng nặn những mụn này.

• Tróc da khô quanh cổ tay hay mắt cá chân. Khi lớp da khô bong ra thì sẽ được thay thế bằng lớp da mềm mới.

• Lông tơ mượt thấy trên lưng, cánh tay và tai.

• Chất trắng như kem có thể xuất hiện trên da lúc mới sinh và vẫn nằm trong các nếp da trong vài ngày đầu mới sinh.

Bệnh vàng da: Bệnh vàng da là do da và mắt bị vàng. Bệnh này thường biến mất trong 1-2 tuần. Có thể lấy một ít máu của trẻ tại bệnh viện để kiểm tra mức độ bệnh này. Sau khi về nhà, quý vị kiểm tra da và màu mắt của trẻ ở nơi ánh sáng ban ngày tự nhiên hay trong phòng có đèn huỳnh quang. Gọi bác sĩ của trẻ nếu:

• Bụng, chân và cánh tay trẻ bị vàng.

• Lòng trắng mắt của trẻ bị vàng.

• Thân thể trẻ trở nên vàng và trẻ khó đánh thức dậy, quấy khóc hay

Bỏ bú. ho, sổ mũi, và nấc cục Lâu lâu trẻ ho và xổ mũi là điều bình thường. Điều đó không có nghĩa là trẻ bị ốm trừ phi em có nước mũi màu vàng hay xanh hay các triệu chứng khác. Trẻ sơ sinh thường nấc cục trong lúc bú ăn hay sau khi bú xong.

Mắc nghẹn: Trẻ có thể mắc nghẹn khi để nằm quá phẳng trong lúc bú. Khi cho bú, giữ đầu trẻ thẳng đứng và không bao giờ dựng bình sữa thẳng vào miệng trẻ. Nếu trẻ mắc nghẹn, ho hay phun sữa ra, hãy ngừng cho bú, cho trẻ ngồi thẳng hay bồng trẻ lên ngang hông em. Vỗ nhè nhẹ vào lưng trẻ cho đến khi hết nghẹn rồi bắt đầu cho bú tiếp. Cha mẹ có con đầu lòng nên tham gia buổi học chăm sóc CPR trẻ sơ sinh.

Ý thức: Trẻ lớn nhanh và học biết về thế giới chung quanh. Trẻ thích được bồng, đong đưa, vuốt ve, bế đi. Một cái vuốt ve nồng nhiệt nhưng êm dịu sẽ làm trẻ cảm thấy an toàn và bình thản. Trẻ yêu thích nghe tiếng mẹ nói và sẽ lắng nghe giọng của mẹ và các âm thanh khác. Khứu giác của trẻ nhạy tốt. Trẻ có thể ngửi để phân biệt mùi sữa mẹ hay sữa pha. Trẻ có thể nhìn theo các vật đang chuyển động chậm và nhìn chằm chằm vào các vật cách xa 8 insơ (20 cm).

Phản xạ: Mộ số phản xạ lúc mới sinh.

• Phản xạ giật mình đôi tay trẻ sẽ bung ra và đôi chân sẽ duổi thẳng khi em nghe một tiếng động lớn hay bị di chuyển đột ngột.

• Phản xạ mút thường mạnh mẽ và hăng hái.

• Phản xạ lùng sục khi trẻ quay đầu về phía vú mẹ hay núm vú và cũng có thể há miệng ra. •Phản xạ bước tới khi trẻ được bế ở tư thế thẳng đứng, em sẽ có động tác quẩy chân như đang bước.

• Phản xạ nắm chặt là khi trẻ được đặt một vật gì đó trong lòng bàn tay, em sẽ nắm rất chặt.Bàn với bác sĩ hay y tá nếu quý vị có bất cứ câu hỏi hay thắc mắc nào.